مزاج بلغم چیست و راه های درمان آن

در گذشته اعتقادات بر این بود که بدن انسان از عناصر چهارگانه آب، هوا، خاک و آتش تشکیل شده است. این عناصر، تحت کنترل اخلاط چهارگانه صفرا، دم، بلغم و سودا می باشند. در زمانی که غذا جذب بدن ‌شود، اخلاط چهارگانه تولید خواهند شد. این اخلاط سبب رشد اندام‌ها و بازسازی اعضای صدمه دیده خواهند شد.

این رشد و بازسازی، توان حرکت کردن را برای هر انسان فراهم می‌کند. در کل خلط یعنی یک ماده مرطوب و روان که مواد غذایی در ابتدا به آن تبدیل می‌شوند. این اخلاط از لحاظ گرمی، سردی، خشکی و رطوبت با هم تفاوت دارند. طبع صفرایی گرم و خشک، دمی گرم و تر، بلغمی سرد و تر و سودایی سرد و خشک است.

خلط‌ مزاج بلغمی ها، درون معده تولید شده و در بخش‌های مختلف بدن، جاری می‌شوند. اگر میزان این خلط در بدن یک فرد افزایش پیدا کند، در فرد غلبه بلغم اتفاق میافتد. این اتفاق باعث می‌شود که برخی عوارض در بدن ظاهر شود که هر یک از آن‌ها متفاوت هستند.

در صورتی که یک شخص به شکل پیوسته غذاهایی با طبع سرد بخورد، بلغم بر بدن آن غلبه خواهد کرد. در این حالت عنوان می‌شود که سرد مزاجی اتفاق افتاده است. در حالت عادی، میزان بلغمی بودن، در حدود یک درصد است. میزان بلغمی بودن در افراد معمولا متفاوت است. اغلب اشخاصی که دارای پوستی سفید با موهای بور هستند، بلغمی می‌باشند. طبع بلغمی به همراه طبع سودایی میزان سردی بدن را افزایش میدهد.

بلغم در فرآیند طبیعی خود، معمولا به خون تبدیل می‌شود. در حقیقت، بلغم یک خون خام است و اگر پخته شود به خون عادی تبدیل خواهد شد. این طبع شیرین، سرد و تَر است. وجود طبع بلغمی برای اندام‌هایی مانند مغز و اندام‌های پرحرکت مانند مفصل ها ضروری است.

در زمانی که اندام‌های بدن مواد غذایی جذب نکنند، حرارت ایجاد شده توسط بلغم، برای بدن نیرو تولید خواهد کرد.

علائم بلغم چیست؟

در کل خلط طبع بلغمی به دو دسته تقسیم میشوند:

• بلغم طبیعی
• بلغم غیر طبیعی 

بلغم طبیعی

این بلغم، می‌تواند به خون تبدیل شود؛ یعنی در اصطلاح خون خام است. سطح این گونه بلغم  زیاد سرد نیست و به همین دلیل درمان این نوع بلغم آسان است.

بلغم غیر طبیعی

این شکل از بلغم، پخته است اما شیرین نیست. این بلغم زمانی که با خون مخلوط می‌شود، مزه خود را از دست میدهد. درمان این نوع بلغم سخت است. بلغم غیر طبیعی عموما بر اثر سرماخوردگی ظاهر می‌شود.

سفید بودن پوست بدن، اصلی‌ترین نشانه مزاج بلغمی است. چسبنده بودن زیاد دهان نیز، یکی دیگر از علائم مزاج بلغمی خواهد بود. این افراد به میزان کم تشنه می‌شوند، که این یک نشانه مهم است. این دسته مشکلاتی مانند رفلاکس معده نیز دارند.

رنگ ادرار در این افراد کاملا سفید است. همچنین، این دسته با مسائلی مانند خواب ‌آلودگی و کِسِلی مواجه هستند. این موارد چالش‌های خاص خود را به وجود میآورند. یک نکته مهم این است که افراد بلغمی، به شکل جدی کندی حافظه دارند.

این گونه اشخاص، هضم غذای دشواری دارند. علاوه بر علائمی که عنوان شد، آروغ زدن ترش نیز از نشانه‌های دیگر این مزاج است. به هر اندازه که علائم اشاره شده بیشتر ظاهر شوند، به همان میزان مزاج، بلغمی‌تر خواهد شد. تشخیص موارد ذکر شده به آسانی صورت می‌گیرد.

قویترین گیاه ضد بلغم

اغلب مردم از گیاهان به عنوان چاشنی غذاهای روزمره خود استفاده میکنند. تعدادی از این گیاهان، خواص درمانی نیز دارند. این گیاهان به شکل دمنوش و یا ادویه، به همراه غذا استفاده می‌شوند. موارد زیر چند گیاه موثر بلغم زدا را به شما معرفی می‌کنند. با استفاده از آنها، طبع شما متعادل خواهد شد:

گیاه مصطکی

مصطکی یک نوع صمغ است، این صمغ از درختی با همین نام بدست میآید. تاثیر این صمغ در تمامی ترکیبات ضد بلغمی طب سنتی وجود دارند. این گیاه یک ضد بلغم بسیار قوی است و معده را پاکسازی و تقویت می‌کند.

گیاه آویشن

تقریبا کسی پیدا نمی‌شود که آویشن را نشناسد. این ادویه در غذا به عنوان یک آرامبخش استفاده می‌شود. آویشن یک گیاه با طبع گرم است و با ویژگی ضد التهابی خود، از سردی و ورم معده می‌کاهد. این بلغم زدای قوی حاوی ویتامین‌های B، A و E است. آویشن معده را آرام کرده و در کاهش سرفه و گلودرد نیز مؤثر واقعمی‌شود.

 گیاه زنیان

گیاه زنیان در دسته گیاهان با طبع گرم قرار دارد و همین طبع، می‌تواند سردی طبع بلغمی را از بین ببرد. این گیاه ضد اسپاسم و بادشکن بوده و برای رفع مشکلات معده نیز استفاده می‌شود. ترکیب گیاهان زنیان، آویشن و مصطکی یک معجون قوی جهت دفع بلغم به وجود میآورد.

گیاه سیاه دانه

سیاه دانه در گروه داروهای ضد التهابی و تسکین دهنده دردهای عضلانی قرار دارد. دانه‌های کوچک و سیاه این گیاه، به شکل شگفت‌انگیزی مشکلات عضلانی به وجود آمده از بلغم و سردی آن را برطرف خواهد کرد. این گیاه در درمان نفخ و برونشیت نیز تاثیرات مثبت بسیاری دارد.

گیاه زنجبیل

گرم و خشک بودن طبع زنجبیل، مبارزی برای جنگ با طبع سرد و مرطوب بلغم است. این گیاه حتی می‌تواند بلغم را خنثی کند. گیاه زنجبیل مثل آویشن یک ضد التهاب قوی است. این خاصیت می‌تواند سردی معده را رفع کند و ورم و نفخ آن را کاهش دهد.

گیاه بابونه

بابونه یک گیاه با عطر و بوی مطبوع است که از آن در تهیه یک دمنوش آرامش بخش نیز استفاده می‌شود. این گیاه با سرعت بالا مزاج بلغمی را اصلاح کرده و سبب تعادل طبع بدن خواهد شد. گیاه بابونه پاکساز کبد است و به بهبود مشکلات معده و دستگاه گوارشی نیز کمک خواهد کرد.

دمنوش ضد بلغم

زیاد شدن سطح خلط بلغمی در بدن، اضافه وزن می‌آورد؛ بنابراین کاهش وزن در این افراد اولویت اول است. برخی از دمنوش‌ها باعث افزایش میزان سوخت‌وساز بدن شده و با یک رژیم غذایی سالم، منجر به لاغری خواهند شد.

یکی دیگر از مشکلات افراد با طبع بلغمی، افزایش میزان چربی خون است. با توجه به موارد عنوان شده، دم‌نوش‌های زیر برای افراد بلغمی توصیه میشوند:

دمنوش به لیمو

این دمنوش، یک انتخاب صحیح برای افراد بلغمی مزاج است. دمنوش به لیمو سبب تعادل در طبع بدن می‌شود و نوشیدن آن پیش از وعده های غذایی سبب کاهش سطح اشتها خواهد شد.

دمنوش گل گاوزبان

دمنوش گل گاو زبان، طبع گرم و خشکی دارد و می‌تواند به آرام شدن اعصاب کمک شایانی ‌کند. همچنین افراد بلغمی مزاج برای کاهش فشار خون و پیشگیری از سرماخوردگی می‌توانند آن را بنوشند. اما استفاده از این گیاه برای خانم‌های باردار توصیه نمیشود.

دمنوش بادرنجبویه

بادرنجبویه آرامش بخش اعصاب بوده و رفع کننده سودا و بلغم می‌باشد. این دمنوش به تقویت معده و کاهش وزن نیز کمک می‌کند. نوشیدن این دمنوش برای ایجاد تعادل در طبع بدن مناسب است.

دمنوش بهارنارنج

طبع بهارنارنج گرم و خشک است؛ بنابراین افراد بلغمی مزاج می‌توانند از خواص فراوان آن بهره‌مند شوند. این دمنوش در تقویت سیستم اعصاب، سیستم گوارشی و بهبود مشکل بی‌خوابی نیز موثر است.

دمنوش زنجبیل

فواید دمنوش زنجبیل بسیار زیاد است؛ این دمنوش به کاهش در التهاب بدن و بهبود علائم سرماخوردگی  منجر می‌شود. افراد با طبع سرد، مزاج بلغمی و سودایی، با نوشیدن آن به تقویت معده خود کمک می‌کنند. همچنین این دمنوش برای کاهش وزن، تقویت کبد و درمان سرطان‌ موثر واقع می‌شود.

علائم سودا و بلغم

 شیوه زندگی امروزی، طبع انسان را به سوی سودایی شدن می‌برد. سودای بدن به دلایل مختلف بالا می‌رود و با غلبه کردن بر سایر خلط‌ها منجر به بیماری‌ خواهد شد، این بیماریها شامل سرطان، کک‌ومک، واریس و از این قبیل می‌شود که در این مواقع، درمان سودا را دشوار میکند.

هر یک از خلطهای چهارگانه، وظایف خاصی دارند که به بقای انسانها کمک می‌کنند. در حقیقت، تمام عالم امکان که بدن انسان نیز جزو آن است، از این عناصر چهارگانه تشکیل می‌شوند. طبع سودایی به مزاج سرد و خشک گفته می‌شود. این مزاج به شکل مستقیم بر جسم و شخصیت روانی هر فرد تأثیرگذار است.

ویژگیهای طبع سودایی به شرح زیر است:

• طبع سودایی، سرد و خشک است.
• رنگ این خلط، سیاه اما غلیظ است.
• مزه آن کمی شیرین، گس و ترش است.
• از سایر خلط‌ها سنگین‌تر است.

مرکز نگهداری از سودا، قسمت طحال است. در زمان مورد نظر، این مزاج به دریچه معده ریزش می‌کند و باعث ایجاد احساس گرسنگی در شخص می‌شود. میزان طبعی سودا، در حالت عادی عوارضی ندارد و برای سلامت انسان ضروری است.

افراد با طبع سودایی، پوستی سرد، خشک و با منافذ باز دارند. معمولا این افراد از قسمت شکم و کمر چاق می‌شوند.

علائم مزاج سودایی، دو مرحله دارد. مرحله اول حالت نرمال است و جای نگرانی ندارد. بی‌حوصله بودن، لذت نبردن از احساسات، نا امیدی، بی‌حالی و خستگی، بی‌اشتهایی و یا پرخوری و عدم قدرت تصمیم‌گیری از نشانه‌های این مزاج است.

مرحله دوم، حالت حاد مزاج سودایی است. فکر کردن به خودکشی، درد در بخش‌های مختلف بدن بدون بیماری، اسید معده بالا، گریه بدون علت و سایر نشانه‌ها از علائم این طبع در این مرحله است.

نکته: وجود سودا به میزان کم در بدن ضروری است، اما رسوب آن در هر اندام‌، سبب غلبه کردن سردی و ایجاد بیماری خواهد شد.

در این مقاله شما را با مزاج بلغم آشنا کردیم و خواندیم که مزاج بلغم در نتیجه مصرف بیش از اندازه غذاهای سرد به وجود می‌آید که در اصطلاح گفته می‌شود که فرد دچار سردی بدن شده است.

بلغم در بدن اشخاص مختلف متفاوت است اما چند نمونه از علائم بروز بلغم در بدن سفیدی پوست، کندی ذهن، خواب آلودگی، هضم نشدن غذا و … است که این مزاج توسط داروهای گیاهی و دمنوش‌های درمانی که نام برده شد قابل اصلاح است.