تخم کتان و خواص شگفت انگیر آن

از خواص تخم کتان همین بس که یک وعده از آن مقدار خوبی پروتئین، فیبر و اسیدهای چرب امگا 3 را فراهم می‌کند. این دانه روغنی شگفت انگیز به کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها، کمک به کاهش وزن و کاهش کلسترول و فشار خون کمک می‌کند.

بذر کتان با طعم ملایم، آجیلی و قوام ترد خود، یک ماده همه کاره است که می تواند طعم و بافت تقریباً هر دستور غذایی را لذت بخش‌تر کند. یکی از راه‌های استفاده از این دانه مخلوط کردن آن با اسموتی صبحگاهی است. همچنین یک افزودنی عالی برای خمیر پنکیک، همبرگرهای گیاهی خانگی و حتی جو دوسر و ماست است.

ارزش غذایی تخم کتان

یک قاشق چای خوری بذر کتان نیز حاوی مقادیری از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف است، اما نه به مقدار قابل توجهی. همچنین لیگنان‌ها، تریپتوفان، لیزین، تیروزین و والین و همچنین چربی‌های سالمی که عمدتا غیراشباع هستند را فراهم می‌کند.

دانه کتان را آسیاب شده مصرف کنید، زیرا روده ممکن است مواد مغذی دانه کتان کامل را جذب نکند.

معرفی محصول: روغن تخم کتان نوشاد

خواص تخم کتان برای سلامتی

بذر کتان به دلیل محتوای غنی از اسید α- لینولنیک (ALA، اسید چرب امگا 3)، لیگنان‌ها (لیگنان‌ها نوعی فیتواستروژن هستند که یک ماده مغذی گیاهی است که به روشی مشابه استروژن عمل می‌کند) و فیبر به عنوان یک ماده غذایی کاربردی مهم مورد استفاده کسانی که از این خواص آگاه هستند، قرار می‌گیرد.

روغن بذر کتان، فیبرها و لیگنان‌های کتان دارای مزایای سلامتی بالقوه‌ای مانند کاهش بیماری های قلبی عروقی - تقویت قلب ، تصلب شرایین، دیابت، سرطان، آرتریت، پوکی استخوان، اختلالات خودایمنی و عصبی هستند. پروتئین کتان به پیشگیری و درمان بیماری های قلبی و حمایت از سیستم ایمنی کمک می کند. به عنوان یک ماده غذایی کاربردی، روغن کتان یا بذر کتان در غذاهای پخته شده، آب میوه ها، شیر و محصولات لبنی، کلوچه ها، محصولات ماکارونی خشک و محصولات گوشتی گنجانده می‌شود.

به طور کلی محبوبیت فزاینده استفاده از تخم کتان به دلیل مزایای سلامتی در کاهش بیماری های قلبی عروقی، کاهش خطر ابتلا به سرطان به ویژه در پستان و غده پروستات، فعالیت ضد التهابی، اثر ملین و کاهش علائم یائسگی و پوکی استخوان است.

کاهش خطر ابتلا به سرطان

بذر کتان حاوی اسیدهای چرب امگا 3 است. منبع معتبر تحقیقاتی نشان می‌دهد که این منابع ممکن است به جلوگیری از رشد انواع مختلف سلولهای سرطانی کمک کنند.

دانه کتان همچنین حاوی لیگنان است؛ آنتی اکسیدانی است که رشد تومور را با جلوگیری از تشکیل رگهای خونی جدید کند می‌کند.

یک نظرسنجی در سال 2013 نشان داد که میزان بروز سرطان سینه در زنانی که به طور منظم دانه کتان مصرف می‌کنند، کمتر است.

همچنین، در سال 2018، نویسندگان یک بررسی منبع معتبر به این نتیجه رسیدند که تخم کتان ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه پس از یائسگی کمک کند.

کاهش کلسترول و سلامت قلب

انجمن قلب آمریکا (AHA) توصیه می‌کند برای تقویت سلامت قلب، فیبر و امگا 3 بیشتری بخورید. لیگنان‌ها نیز ممکن است به پیشگیری از بیماری قلبی عروقی با منبع مطمئن کمک کنند. دانه کتان حاوی تمام این مواد مغذی است.

خواص تخم کتان به اینها منتهی نمی‌شود. این بذر همچنین حاوی فیتواسترول است. فیتوسترولها ساختاری مشابه کلسترول دارند، اما به جلوگیری از جذب کلسترول در روده‌ها کمک می‌کنند؛ بنابراین مصرف فیتوسترولها ممکن است به کاهش سطوح لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) یا کلسترول «بد» در بدن کمک کند.

در سال 2010، محققان به بررسی تأثیر دانه کتان بر سطح کلسترول مردان با کلسترول نسبتاً بالا پرداختند. شرکت کنندگان یا یک کپسول 20 میلی گرمی حاوی لیگنان، یک کپسول 100 میلی گرمی یا یک دارونما به مدت 12 هفته مصرف کردند.

سطح کلسترول پس از مصرف لیگنان کاهش یافت، به خصوص در کسانی که کپسول‌های 100 میلی گرمی مصرف کردند.

محققانی که در سال 2012 در یک مطالعه معتبر با 17 نفر شرکت داشتند، دریافتند که مصرف بذر کتان سطح کلسترول LDL را کاهش می‌دهد و به بدن در حذف چربی کمک می‌کند. این تیم عنوان کرد که دانه کتان برای کاهش سطح کلسترول مفید است.

برخی از دانشمندان همچنین روغن‌های امگا 3 را که معمولا در ماهی‌های چرب وجود دارد، با کاهش خطر قلبی عروقی مرتبط می‌دانند. محققان منبع معتبر پیشنهاد کرده‌اند که بذر کتان می‌تواند جایگزینی برای منابع دریایی امگا 3 باشد و آن را به منبعی مفید برای افرادی که از رژیم‌های غذایی گیاهی پیروی می‌کنند تبدیل کند.

کاهش علائم آرتریت

تخم کتان به کاهش درد و سفتی مفاصل کمک می‌کند. به همین دلیل برخی افراد آن را برای آرتریت روماتوئید، لوپوس و سندرم رینود مصرف می‌کنند زیرا ALA موجود در دانه کتان ممکن است به کاهش التهاب کمک کند.

میزان استاندارد مصرف تخم کتان در روز:

آسیاب شده (یک قاشق غذاخوری در روز)

به صورت روغن (یک تا سه قاشق غذاخوری در روز)

در کپسول (1300-3000 میلی گرم در روز)

کاهش گرگرفتگی

در سال 2007، تیمی از دانشمندان نتایجی را منتشر کردند که نشان می‌داد خواص تخم کتان ممکن است به کاهش بروز یا شدت گرگرفتگی در زنانی که از استروژن درمانی در دوران یائسگی استفاده نمی‌کنند، کمک کند.

بهبود قند خون

لیگنان‌ها و سایر فیتواستروژن‌های موجود در بزرک ممکن است به کاهش خطر بیماری‌های مزمن مانند دیابت کمک کنند.

جلوگیری از یبوست

تخم کتان منبع خوبی از فیبر نامحلول است که در آب حل نمی‌شود، در عوض بعد از خوردن غذا در دستگاه گوارش باقی می‌ماند. در آنجا، آب را جذب کرده و حجم آن را افزایش می‌دهد که ممکن است به افزایش منظم بودن  در دفع کمک کند.

ناگفته نماند، مصرف بیش از حد بذر کتان یا روغن بذر کتان می‌تواند باعث اسهال شود.

زیبایی پوست و مو

دانه‌های کتان منبع خوبی از ویتامین E هستند. روغن بذر کتان را می‌توان به طور مستقیم بر روی پوست سر استفاده کرد تا بیشترین فواید آن را برای تقویت مو  به دست آورد. این به تقویت مو و تقویت رشد مو کمک می کند.

خواص دانه کتان برای رحم

تخم کتان با حفظ طول طبیعی بین تخمک گذاری و قاعدگی برای زنان مفید است. همچنین با افزایش شانس باروری به زنان در باروری و حفظ تعادل هورمونی کمک می‌کند. این ماده غذایی غنی از پروژسترون و منبع عالی امگا 3 و 6 است.

آیا دانه کتان باعث لاغری می شود؟

اگر در سفر کاهش وزن هستید، دانه کتان را در رژیم غذایی خود بگنجانید. از خواص تخم کتان می توان به کاهش وزن اشاره کرد. این دانه منبع بالایی از چربی‌های امگا و فیبر هستند و به همین دلیل به شما احساس سیری می‌دهند. همچنین، مصرف آنها در شب باعث کیفیت خواب بهتر می‌شود، در نتیجه تعادل متابولیک شما را حفظ می‌کند و در نتیجه باعث کاهش وزن می‌شود. برای جذب مناسب مواد مغذی بهتر است پودر دانه کتان مصرف شود. حتی روغن دانه کتان را می‌توان برای بهره مندی از مزایای لاغری آن مصرف کرد.

بذر کتان برای چاقی صورت

مواد مغذی ضروری موجود در تخم کتان می‌تواند در چاقی صورت تاثیر گذار باشد، اما چاقی صورت با بذر کتان تنها زمانی اتفاق می‌افتد که بیش از حد مجاز مصرف شود. اما زیاده‌روی در مصرف هر ماده غذایی عوارض مخصوص به خود را دارد و دانه کتان نیز از این قاعده مستثنی نیست و مصرف بیش از اندازه آن می‌تواند عوارضی مانند یبوست،  انسداد روده، اسهال، معده درد، تغییرات در چرخه قاعدگی و مشکلات متعدد دیگری ایجاد کند.

جویدن دانه کتان

همانطور که گفته شد بذر کتان حاوی بسیاری از مواد مغذی ضروری مانند اسیدهای چرب امگا 3، فیبر غذایی، ویتامین‌ها و مواد معدنی است و به عنوان یک غذای فوق‌العاده طبقه‌بندی شده است، یعنی غذایی با منشأ طبیعی با اجزای فعال زیستی متعدد و سلامتی فراوان. اما برای بهره‌مند شدن از این خواص روش مصرف آن اهمیت ویژه‌ای دارد. تمام این خواص تنها زمانی به دست می آید که دانه‌های آسیاب شده و بو داده بذر کتان را استفاده کنید. جویدن دانه کتان با پوستروش صحیحی برای مصرف این دانه‌های ارزشمند نیست؛ زیرا پیش از آنکه ترکیبات مقوی آن از طریق روده‌ها جذب شود، از بدن دفع می‌شود. در واقع روده قادر به هضم و تجزیه پوسته سخت و بیرونی این دانه‌ها نیست.

مضرات تخم کتان

ممکن است مواد مغذی موجود در دانه کتان برای همه مفید نباشد. افراد باید از مصرف محصولات بذر کتان خودداری کنند یا ابتدا با پزشک مشورت کنند اگر:

• از داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (کومادین) یا آسپرین استفاده می‌کنند.

• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مصرف می‌کنند.
• داروهای کاهش دهنده کلسترول استفاده می‌کنند
• اگر بع سرطان سینه یا رحم حساس به هورمون مبتلا هستید
• باردار یا شیرده هستید
• به دانه کتان حساسیت دارید

به طور کلی، افرادی که دانه کتان می خورند باید از دانه‌های کتان خام و نارس خودداری کنید؛ زیرا ممکن است حاوی ترکیبات سمی باشند. برای جلوگیری از مشکلات گوارشی، دانه کتان را آسیاب شده و با مایعات فراوان مصرف کنید. افزودن دانه کتان به رژیم غذایی به مقدار زیاد ممکن است تعداد دفعات کارکرد روده را در هر روز افزایش دهد. همچنین ممکن است باعث عوارض گوارشی (GI) مانند نفخ، گاز، درد شکم، یبوست، اسهال، معده درد و حالت تهوع شود.

برای بهره‌مندی از خواص تخم کتان، بطری‌های کوچک روغن تخم کتان را در بطری‌های تیره بخرید و آنها را در یخچال نگهداری کنید؛ زیرا روغن به سرعت فاسد می شود. همچنین از مصرف روغن پس از تاریخ انقضای روی برچسب خودداری کنید و از حرارت دادن روغن بذر کتان در پخت و پز اجتناب کنید.