از کجا بدانیم غلظت خون داریم؟ علائم و درمان آن

شاید تا به حال در افراد مختلف شنیده باشید که به علت تیره بودن رنگ خونشان می‌گویند "من غلظت خون بالا دارم". اما این جمله چندان از نظر علمی تایید شده نیست. غلظت خون در واقع بیماری پلی سیتمی است که در اثر افزایش میزان هموگلوبین خون ایجاد می‌شود. این بیماری در صورت عدم درمان یا کنترل می‌تواند زندگی فرد را تهدید کند. در این مقاله می‌خواهیم در مورد این بیماری بیشتر صحبت کنیم.

غلظت خون چیست؟

غلظت خون نوعی بیماری است که در اصطلاح پزشکی به آن پلیسیتمی و اریتروسیتوز می‌گویند. در این بیماری تعداد گلبولهای قرمز خون از حد نرمال بیشتر می‌شوند. افزایش تعداد گلبول‌های قرمز می‌تواند به ضرر بافت‌های بدن باشد. غلظت خون بر خلاف تصور عامیانه به روشن یا تیره بودن خون ربطی ندارد. بیماری پلیسیتمی به چند نوع تقسیم می‌شود؛ پلیسیتمی اولیه، پلیسیتمی ثانویه و پلیسیتمی مطلق.

پلیسیتمی اولیه در اثر اختلالات مغز استخوان و همچنین عوامل ذاتی سلول‌های قرمز اتفاق می‌افتد. در پلیسیتمی ثانویه، اریتروپویتین‌ها دچار افزایش رشد شده و اریتروسیکل‌های زیادی در بدن تولید می‌شود. در پلی‌سیتمی مطلق نیز به علت یک سری فرایندهایی که در مغز استخوان انجام می‌شود، تعداد گلبول‌های قرمز بیش از حد خواهد شد.

علائم غلظت خون

بیماری غلظت خون دارای علائمی است که توجه به آنها باعث می‌شود زودتر متوجه این بیماری شوید. این علائم شامل موارد زیر می‌شوند:

• سردردهای شدید و غیرطبیعی
• سرگیجه
• ضعف و بی‌حالی
• خستگی مفرط
• مشکلات تنفسی مثل تنگی نفس
• تاری دید و اختلالات دیگر در بینایی
• خارش پوست که بیشتر پس از حمام رخ می‌دهد
• بزرگ شدن کبد و طحال
• ایجاد سنگ کلیه
• زخم معده
• درد استخوان‌ها
• ایجاد نقرس
• بنفش شدن زیر ناخن‌ها، لبها و انگشتان دستها و پاها مخصوصا هنگام انجام ورزش
• گزگز کردن دست و پا
• برجسته شدن رگ‌های چشمی
• سرخ شدن صورت

دلایل ایجاد غلظت خون

ابتلا به غلظت خون می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. به طور کلی دلایل ابتلا به غلظت خون را در دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم‌بندی می‌کنند. بعد از اینکه آزمایش خون انجام و میزان هماتوکریت اندازه‌گیری شد، پزشک می‌تواند علتها را بررسی کند.

علت اولیه ایجاد غلظت خون

علت اولیه ایجاد غلظت خون، اختلالات مغز استخوان است. در این حالت مغز استخوان بدون این که تحت تاثیر محرک بیرونی قرار گیرد، تولید گلبول‌های قرمز را افزایش می‌دهد. علت اولیه نسبت علت ثانویه، کمتر شایع است.

علت ثانویه ایجاد غلظت خون

بیشترین درصد ایجاد غلظت خون، علت ثانویه است. در این حالت به دلیل نرسیدن اکسیژن کافی به بافت‌های بدن، کلیه هورمونی به نام اریتروپویتین را ترشح می‌کند. یکی از وظایف این هورمون تحریک مغز استخوان برای ساختن گلبول قرمز است. دلیل این موضوع این است که اریتروپویتین می‌خواهد به بدن کمک کند تا اکسیژن بیشتری را به بافت‌های بدن برساند. این موضوع در اثر موارد مختلفی ایجاد می‌شود که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

• سیگار کشیدن و استعمال مواد مخدر
• زندگی در مناطقی که کمبود اکسیژن دارند، مانند ارتفاعات و کوهستان‌ها
• وجود برخی مشکلات خونی
• بیماری‌های قلبی
• بیماری‌های ریوی
• مسموم شدن با مونوکسید کربن
• وجود برخی بیماری‌های زمینه‌ای
• تعریق شدید
• اسهال شدید
• تورم‌های شدید در کلیه و کبد
• فیبروم رحم در زنان
• کیست کلیه
• استرس زیاد و تنش‌های روانی
• انسداد مجاری ادراری
• وجود تومورهای مخچه‌ای در کودکان
• ژنتیک

مطالعه بیش‌تر:  اخلاط چهارگانه، انواع و اهمیت آنها

علائم غلظت خون در زنان

به طور کلی در زنان اگر میزان هموگلوبین خون بین ۳۶ تا ۴۸ باشد، از آن به عنوان غلظت خون نرمال یاد می‌شود. اما اگر میزان هموگلوبین از ۵۲ درصد بالاتر باشد، شخص مبتلا به غلظت خون بالا خواهد بود. همچنین میزان گلبول‌های قرمز در هر میکرولیتر خون در زنان، باید بین ۴/۲ تا ۵/۴ میلیون باشد.

در کودکان نیز این میزان باید بین ۴ تا ۵/۵ میلیون باشد. یکی از علائم اختصاصی غلظت خون در زنان، فیبروم‌های رحمی است. همچنین در برخی از موارد خونریزی‌های زیاد در دوران پریودی نیز در شخص دیده می‌شود. سایر علائم نیز که بالاتر ذکر شدند، می‌توانند در زنان اتفاق بیفتند.

علائم غلظت خون در مردان

بیماری غلظت خون در مردان بالای ۴۰ سال بیشتر از زنان اتفاق می‌افتد. غلظت خون نرمال در مردان باید بین ۴۲ تا ۵۲ درصد باشد. اگر این میزان از ۵۶ درصد بیشتر شد، نشان‌دهنده وجود غلظت خون در فرد است. همچنین میزان گلبول‌های قرمز در هر میکرولیتر خون در مردان، باید بین ۴/۷ تا ۶/۱ میلیون باشد. اگر در آزمایش خون این درصدها با حد نرمال اختلاف داشتند، علامتی از وجود غلظت خون خواهد بود.

مطالعه بیش‌تر:  مزاج بلغم چیست و راه های درمان آن

درمان غلظت خون

درمان غلظت خون در دو دسته درمان‌های دارویی و درمان‌های گیاهی و خانگی طبقه‌بندی می‌شود. در ادامه به توضیح هر یک از این موارد می‌پردازیم؛

درمان دارویی برای غلظت خون

داروهای غلظت خون شامل مواردی همچون آنتی کواگولانت‌ها، اینترفرون-آلفا، آسپرین و همچنین پرتو درمانی می‌شوند.

آنتی کواگولانت ها

داروهایی مانند وارفارین، دابیگاتران و هپارین جزء آنتی کواگولانت‌ها محسوب می‌شوند. این دسته از داروها از قدرت انعقاد خون می‌کاهند. از این طریق مانع است ایجاد لخته خون در رگ‌ها می‌شوند.

اینترفرون-آلفا

عملکرد این داروها بر روی سیستم ایمنی بوده و سلول‌های قرمز خون را تجزیه می‌کنند. از این طریق از رشد بیش از حد آن‌ها جلوگیری خواهند کرد. البته فرد ممکن است با برخی عوارض جانبی مواجه شود. عوارضی مانند تب و لرز، خستگی، استفراغ، تهوع و درد عضلانی.

آسپرین

یکی دیگر از داروهای غلظت خون، آسپرین است. این دارو برای رقیق شدن خون و جلوگیری از لخته شدن آن مصرف می‌شود. البته مصرف روزانه و بیش از حد این دارو عوارضی مانند خونریزی معده را در پی دارد؛ بنابراین برای مصرف آن حتما باید با پزشک مشورت کنید.

پرتودرمانی

پرتودرمانی یکی از روش‌هایی است که برای درمان غلظت خون به کار می‌رود. در این روش، تولید گلبولهای قرمز در مغز استخوان کاهش یافته و خون رقیق‌تر می‌شود. اما این روش معمولاً استفاده نمی‌شود؛ زیرا پرتودرمانی ممکن است به ایجاد سرطان خون لوسمی منجر شود.

درمان های گیاهی و خانگی برای غلظت خون

درمان دیگری که معمولا برای غلظت خون به کار می‌رود، درمان‌های گیاهی، خانگی و تغییراتی در سبک زندگی است. به طور مثال مصرف برخی مواد غذایی مانند سیر می‌تواند در بهبود این بیماری موثر باشد. همچنین خون دادن در بهبود نسبی این بیماری تاثیر دارد. البته خونی که از این افراد گرفته می‌شود، در کیسه‌ها به سرعت لخته و دور ریخته می‌شود.

با مشورت پزشک، خانم‌ها هر ۴ ماه یکبار و آقای هر سه ماه یکبار می‌توانند خون بدهند. پرهیز از استعمال سیگار و سایر دخانیات نیز یکی از کارهای واجب در درمان غلظت خون است. همچنین پیاده‌روی، ورزش و تحرک، پرهیز از پرخوری، اجتناب از مصرف فست‌فودها و خوردن میوه و سبزیجات می‌تواند در درمان این بیماری موثر باشد.

برای درمان غلظت خون چه بخوریم؟

رعایت رژیم غذایی در درمان هر بیماری یک اصل مهم محسوب می‌شود. بیماری غلظت خون نیز بسیار با مواد غذایی مصرفی رابطه دارد. مصرف برخی از خوراکی‌ها می‌تواند در بهبود این بیماری موثر باشد. بسیاری از این خوراکی‌ها به رقیق شدن خون و تنظیم جریان آن کمک کرده و از لخته شدن آن در رگها جلوگیری می‌کنند. در ادامه به برخی از این خوراکی‌های اشاره می‌کنیم؛

• سیر
• خوراکی‌های حاوی ویتامین E مانند آجیل، تخم مرغ و تخم آفتابگردان
• مصرف روغن زیتون به جای روغن‌های دیگر
• زنجبیل
• آب انار
• دارچین
• چای سبز
• پیاز خام از نوع سفید و شیرین
• آویشن
• فلفل قرمز
• چای کوهی

عرقیات مفید برای غلظت خون

یکی از مواردی که در درمان غلظت خون تاثیر دارد، استفاده از عرقیات گیاهی است. در این قسمت به برخی از این موارد اشاره می‌کنیم؛

عرق گزنه برای غلظت خون

مصرف هر سه روز یکبار عرق گزنه می‌تواند به تصفیه و تنظیم جریان خون کمک کند. این کار باید به مدت ۱۵ روز انجام شود.

عرق بابا آدم برای غلظت خون

عرق بابا آدم بر روی سیستم لنفاتیک بدن اثر گذاشته و خون را تصفیه می‌کند. پاکسازی خون از سموم می‌تواند در درمان غلظت خون موثر باشد.

عرق قاصدک برای غلظت خون

عرق قاصدک نیز با تصفیه خون و سم‌زدایی از بدن، در درمان غلظت خون موثر است.

عرق آلوئه ورا برای غلظت خون

عرق آلوئه ورا تاثیر زیادی بر روی پوست و مو دارد. همچنین این عرق نیز توانایی سم‌زدایی از بدن و تصفیه خون را داشته و به درمان غلظت خون کمک می‌کند.

عرق آقطی برای غلظت خون

عرق آقطی خواص زیادی از جمله پاکسازی خون، پاکسازی کلیه و کبد، رفع نفخ و التهاب دارد. از این عرق گیاهی نیز می‌توان برای درمان غلظت خون استفاده کرد.

عرق سیر برای غلظت خون

قبلا در مورد تأثیر سیر در درمان غلظت خون صحبت کردیم. عرق سیر نیز با داشتن ترکیبات گوگردی می‌تواند از ایجاد لخته‌های خون جلوگیری کند.

عرق دارچین برای غلظت خون

عرق دارچین نیز از ایجاد انعقاد و لخته خون جلوگیری کرده و فشار خون را کاهش می‌دهد. البته از این عرق گیاهی نباید به مدت طولانی استفاده کنید؛ زیرا موجب ایجاد آسیب‌های کبدی خواهد شد.

غلظت خون یکی از بیماریهای شایع و در عین حال خطرناک است؛ بنابراین باید هرچه سریع‌تر در جهت درمان آن اقدام کنید. همچنین داشتن یک سبک زندگی سالم، یکی از اصلی‌ترین قسمت‌های درمان محسوب می‌شود. در این مقاله در مورد این بیماری و درمان آن صحبت کردیم. همچنین به معرفی برخی از عرقیات گیاهی موثر در بهبود این بیماری پرداختیم. سایت طبیب سرا با فروش عرقیات گیاهی، می‌تواند کمک شایانی در رفع این بیماری انجام دهد.

محصول مرتبط: شربت مصفی خون